kuleli olayı ne demek?

Kuleli Olayı

Kuleli Olayı, 14 Eylül 1859 tarihinde İstanbul'da, Kuleli Askeri Lisesi'nde patlak veren ve Sultan Abdülmecid'i tahttan indirerek yerine Halim Paşa'yı geçirmeyi amaçlayan bir darbe girişimidir.

Olayın temelinde, Tanzimat Fermanı ile başlayan yenilik hareketlerine duyulan tepki ve mevcut yönetime karşı artan hoşnutsuzluk yatmaktadır. Özellikle askerler arasında, ordudaki modernleşme çabaları ve rütbe terfilerindeki adaletsizlikler gibi konular huzursuzluğa neden olmuştur.

Olayın liderliğini, o dönemde Kuleli Askeri Lisesi'nde görev yapan bazı subaylar ve siviller üstlenmiştir. Plana göre, Abdülmecid'in cuma namazı için camiye giderken yolda yakalanarak tahttan indirilmesi ve yerine Halim Paşa'nın geçirilmesi hedefleniyordu.

Ancak, planlanan darbe girişimi, ihbar sonucu erkenden ortaya çıkarılmıştır. İhbar üzerine harekete geçen güvenlik güçleri, darbecileri yakalamış ve olay kısa sürede bastırılmıştır.

Kuleli Olayı'nın ardından çok sayıda kişi tutuklanmış ve yargılanmıştır. Aralarında askerler, ulema ve devlet adamlarının da bulunduğu birçok kişi idama mahkum edilmiş, ancak bu cezalar daha sonra sürgün ve hapis cezalarına çevrilmiştir.

Kuleli Olayı, Osmanlı Devleti'nde yaşanan ilk modern darbe girişimi olarak kabul edilir. Olay, devletin içindeki siyasi istikrarsızlığı ve yönetime karşı olan muhalefeti açıkça ortaya koymuştur. Aynı zamanda, Tanzimat reformlarına karşı duyulan tepkilerin de bir göstergesi olmuştur. Olayın ardından, devlet daha otoriter bir çizgiye kaymış ve muhalif hareketler daha yakından takip edilmeye başlanmıştır.